آسم یک بیماری مزمن مجاری تنفسی است که با التهاب و تنگ شدن راه‌های تنفسی همراه است. علائم آسم شامل تنگی نفس، سرفه و خس خس سینه است. معمولاً در دوران کودکی ظاهر می‌شود و با بیماری‌هایی مانند اگزما و تب یونجه همراه است که اگر به موقع درمان نشود، مرگ و میر بالایی دارد.
آسم یک بیماری رایج است که حدود 15 تا 20 درصد از مردم در کشورهای توسعه یافته و حدود 2 تا 4 درصد در کشورهای کمتر توسعه یافته را مبتلا می‌کند. به طور قابل توجهی در کودکان شایع‌تر است. تا 40 درصد از کودکان در برخی مواقع دچار خس خس می‌شوند که بدون توجه به آزمایش‌های ریه، آسم نامیده می‌شود.
عوامل شناخته شده‌ای که با آسم مرتبط هستند، یکی استعداد ژنتیکی است (به ویژه سابقه شخصی یا خانوادگی مثل: تمایل به آلرژی معمولاً به صورت اگزما و تب یونجه ) و دیگری قرار گرفتن در معرض دود تنباکو و سایر گازهای التهابی یا ذرات معلق در هوا.
محرک‌های آسم عبارتند از:
- عفونت‌های ویروسی دستگاه تنفسی
- ورزش
- بیماری ریفلاکس معده به مری
- سینوزیت مزمن
- آلرژن‌های محیطی
- استفاده از آسپرین، بتا بلوکرها
- دود تنباکو
- حشرات، گیاهان، دودهای شیمیایی
- چاقی
- عوامل عاطفی یا استرس
آسم، التهاب حاد و کاملاً برگشت پذیر مجاری تنفسی است که اغلب به دنبال قرار گرفتن در معرض یک محرک محیطی به وجود می‌آید. فرآیند آسم با استنشاق یک محرک مثل هوای سرد یا یک آلرژن مثل گرده شروع می‌شود، که سپس، به دلیل حساسیت بیش از حد، منجر به التهاب راه‌های تنفس و افزایش تولید مخاط می‌شود. این فرایند منجر به افزایش قابل توجه مقاومت راه هوایی می‌شود که در هنگام بازدم بیشتر مشخص می‌شود.
درمان آسم اگر به سرعت صورت نگیرد، ممکن است دشوارتر شود، زیرا تولید مخاط از رسیدن داروی استنشاقی به مجاری تنفسی جلوگیری می‌کند و التهاب بیشتر می‌شود.
بیماران معمولاً سابقه خس خس سینه یا سرفه دارند که در اثر آلرژی، ورزش و سرماخوردگی تشدید می‌شود. اغلب این علائم در روز وجود دارند اما در شب بیشتر می‌شوند. بیماران ممکن است سابقه اگزما و تب یونجه را نیز گزارش دهند. ممکن است درد خفیف قفسه سینه که گاهی شدت پیدا می‌کند داشته باشند. بسیاری از مبتلایان به آسم سرفه‌های شبانه دارند اما در طول روز طبیعی به نظر می‌رسند.
تشخیص زودهنگام آسم تهدیدکننده حیات، ضروری است زیرا ممکن است منجر به مرگ و میر بالا شود. که دارای علائم زیر است:
- حداکثر جریان بازدمی کمتر از 33 درصد بهترین حالت شخصی است
- اشباع اکسیژن کمتر از 92%
- فشار جزئی طبیعی دی‌اکسید کربن
- سینه بی صدا
- تلاش تنفسی ضعیف
- آریتمی‌ها
- فشار خون بالا
- گیجی و کما
- فرسودگی
