بوی بد دهان (هالیتوزیس) اصطلاح پزشکی برای بوی بد دهان است. همه‌ی افراد ممکن است با خوردن موادی مانند سیر یا پیاز دچار بوی بد دهان شوند. اما بوی بد دهانی که از بین نرود (هالیتوز مزمن)، می‌تواند به این معنی باشد که یک مشکل بهداشت دهان و دندان دارید یا وضعیتی دارید که بر قسمت دیگری از بدن تأثیر می‌گذارد.
بوی بد دهان نشانه بسیاری از شرایط مختلف است. به عبارت دیگر، مانند یک پیام هشدار دهنده از بدن شماست. یافتن علت اصلی هالیتوز اولین قدم در درمان این مشکل است.
بوی بد دهان (هالیتوزیس) چقدر شایع است؟
هالیتوزیس یک بیماری شایع است که تقریباً از هر 4 نفر در سراسر جهان 1 نفر را مبتلا می‌کند. یک مطالعه تحقیقاتی که نتایج 13 مقاله مجله پزشکی را ترکیب کرد، نشان داد که بوی بد دهان حدود 31.8 درصد از جمعیت را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
علائم هالیتوز چیست؟
علامت اصلی بوی بد دهان، تنفس بدبو است که از بین نمی‌رود. این بو ممکن است آنقدر قوی باشد که دیگران متوجه آن شوند.
شایع‌ترین علت‌های بوی بد دهان چیست؟
شایع‌ترین علت بوی بد دهان (هالیتوزیس)، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. بدون رعایت بهداشت دهان و دندان – مانند مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و تمیز کردن روتین دندان – باکتری‌های مضر به دهان حمله کرده و خارج از کنترل تکثیر می‌شوند. این امر می‌تواند منجر به چندین مشکل سلامت دهان مانند بوی بد دهان، حفره‌ها و بیماری لثه شود.
چه عواملی باعث بوی بد دهان می‌شود؟
در حالی که بهداشت نامناسب دهان شایع‌ترین علت بوی بد دهان است، این تنها دلیل نیست. چندین بیماری دیگر وجود دارد که می‌تواند باعث بوی بد دهان شود، از جمله:
خشکی دهان
بزاق به شستشوی دهان کمک می‌کند، بنابراین اگر بدن بزاق کافی تولید نکند، می‌تواند منجر به‌هالیتوزیس شود. سیگار کشیدن می‌تواند باعث خشکی دهان شود و همچنین خطر ابتلا به بیماری لثه را افزایش دهد. علاوه بر این، برخی داروها می‌توانند باعث خشکی دهان شوند.
سرطان‌های سر و گردن
علائم سرطان دهان یا اوروفارنکس (اوروفارنکس بین بینی و دهان قرار دارد) شامل زخم‌هایی است که بهبود نمی‌یابند، درد دهان، مشکل در بلع ، توده‌ای در گردن و کاهش وزن غیرقابل توضیح است.
بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD)
این یک اختلال گوارشی است که در آن اسید یا مایع معده به مری، لوله‌ای که غذا را از دهان به معده می‌برد، نشت می‌کند.
سنگ لوزه‌ها
زمانی که غذا در لوزه‌ها که در پشت گلو قرار دارد، گیر می‌کند. گاهی اوقات به رسوبات کلسیمی به نام سنگ لوزه تبدیل می‌شود.
بیماری لثه
التهاب لثه می‌تواند باعث قرمزی، تورم و خونریزی شود که ناشی از پلاک دندان است، یک لایه چسبنده که روی دندان‌ها جمع می‌شود و می‌توان آن را با مسواک زدن و نخ دندان برداشت. ژنژیویت درمان نشده می‌تواند منجر به پریودنتیت شود که به بافت لثه آسیب می‌رساند و می‌تواند منجر به از دست دادن دندان و استخوان اطراف دندان شود. دهان ترانچ یک شکل پیشرفته از بیماری لثه است که می‌تواند شامل درد شدید، خونریزی، تب و خستگی باشد که به آن “دهان سنگر” نیز می‌گویند زیرا در طول جنگ جهانی اول یک بیماری رایج برای سربازان در سنگر بود.
عفونت در بینی، گلو یا ریه‌ها
برای مثال، افراد مبتلا به ذات‌الریه مایعی را سرفه می‌کنند که بوی بدی دارد.
دیابت
افراد مبتلا به دیابت خطر ابتلا به بیماری لثه را افزایش می‌دهند – و بیماری لثه می‌تواند مدیریت دیابت را دشوارتر کند زیرا می‌تواند قند خون را افزایش دهد.
بیماری کبد یا بیماری کلیوی
هنگامی‌که کبد و کلیه‌ها به درستی کار می‌کنند، سموم از بدن دفع می‌شوند. اما در افراد مبتلا به بیماری کبدی یا کلیوی، این مواد سمی از بین نمی‌روند. این می‌تواند منجر به بوی بد دهان (هالیتوزیس) شود.
سندرم شوگرن
این بیماری خودایمنی می‌تواند منجر به درد عضلانی، خشکی چشم، خشکی پوست و خشکی دهان شود (که اغلب با هالیتوزیس مرتبط است).
اگر دائماً بوی بد دهان دارید به چه معناست؟
اگر به‌هالیتوز مزمن مبتلا هستید، ممکن است به این معنی باشد که بیماری لثه دارید. اگرچه همیشه اینطور نیست. هالیتوز همچنین می‌تواند نشانه‌ای از شرایط ذکر شده در بخش بالا باشد.
اگر بوی بد دهان دارید که از بین نمی‌رود، با دندانپزشک خود مطرح کنید. اگر هالیتوز به دلیل بهداشت نامناسب دهان باشد، تمیز کردن دندان یا روش پریودنتال (لثه) باید کمک کند. اگر دندان‌ها و لثه‌های سالمی‌دارید، هالیتوز ممکن است با مشکلی در قسمت دیگری از بدن مرتبط باشد.
چگونه بفهمم دهانم بو می‌دهد؟
اگر در دهان خود طعم بدی دارید، احتمالاً بویی از دهان دارید که دیگران آن را استشمام می‌کنند. برای اینکه مطمئن شوید، با دندانپزشک خود مشورت کنید.
بوی بد دهان (هالیتوزیس) چگونه درمان می‌شود؟
درمان هالیتوز به علت اصلی این مشکل بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر بوی بد دهان به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان باشد، تمیز کردن دندان و بهبود بهداشت دهان و دندان در خانه احتمالا کمک خواهد کرد.
اما اگر بوی بد دهان نشانه بیماری دیگری در جای دیگری از بدن باشد، پزشک می‌تواند در تشخیص و درمان مناسب به شما کمک کند.
گاهی اوقات، دندانپزشک ممکن است دهانشویه‌های خاصی را برای مبارزه با باکتری‌های خاص در دهان توصیه کند.
چگونه می‌توانم برای همیشه از شر بوی بد دهان خلاص شوم؟
همانطور که در بالا ذکر شد، درمان بیماری زمینه‌ای تنها درمان بوی بد دهان است. آدامس و قرص‌های نعناعی فقط مشکل را می‌پوشانند.
هنگامی‌که مشخص شد که چه چیزی باعث هالیتوزیس شده است، می‌توان یک برنامه درمانی متناسب با نیازهای خاص شما ایجاد شود.
چگونه می‌توان از بوی بد دهان (هالیتوزیس) جلوگیری کرد؟
بهداشت دهان و دندان مناسب بهترین راه برای تمیز و تازه نگه داشتن بوی نفس شماست. در اینجا چند دستورالعمل کلی وجود دارد:
- دو بار در روز مسواک بزنید، هر بار حداقل دو دقیقه و یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید. به یاد داشته باشید که زبان خود را با برس یا مسواک زبان پاک کن تمیز کنید.
- از دهانشویه ضد باکتری بدون الکل استفاده کنید.
- برای معاینه و تمیز کردن به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید. برای برخی افراد، ممکن است هر شش ماه یک‌بار باشد. اما دیگران ممکن است نیاز به ویزیت‌های مکرر داشته باشند تا سلامت دهان و دندان خود را کنترل کنند.
- برای جلوگیری از خشکی دهان آب زیادی بنوشید.
- تولید بزاق را با استفاده از آدامس‌های بدون قند، مکیدن آب نبات‌های بدون قند یا خوردن غذاهای سالم که نیاز به جویدن زیاد دارند، افزایش دهید. دندانپزشک ممکن است محصولاتی را توصیه یا تجویز کند که می‌توانند بزاق مصنوعی تولید کنند یا به بدن در تولید بزاق کمک کنند.
- از الکل، کافئین و محصولات تنباکو خودداری کنید زیرا می‌توانند دهان را خشک کنند.
روش صحیح مسواک زدن چیست؟
در اینجا چند نکته و ترفند برای مسواک زدن صحیح دندان‌ها آورده شده است:
- از مسواک نرم استفاده کنید. مطمئن شوید که اندازه و شکل آن به شما امکان می‌دهد به تمام نواحی دهان خود دسترسی داشته باشید.
- مسواک خود را حداقل هر سه یا چهار ماه یک‌بار تعویض کنید.
- مسواک خود را با زاویه 45 درجه به سمت لثه‌های خود نگه دارید و از ضربات کوتاه به اندازه عرض یک دندان استفاده کنید. مطمئن شوید که به بیرون، داخل و بالای هر دندان می‌رسید.
- برس خود را محکم فشار ندهید. مسواک زدن شدید یا استفاده از یک برس سخت می‌تواند باعث تحلیل لثه شود.
روش صحیح نخ دندان کشیدن چیست؟
تمیز کردن بین دندان‌ها به اندازه مسواک زدن مهم است. نخ دندان می‌تواند جاهایی را تمیز کند که مسواک به آن‌ها دسترسی ندارد. برای استفاده صحیح از نخ دندان:
- حدود 45 سانت نخ را جدا کرده و آن را دور انگشتان میانی خود بپیچید.
- از انگشتان شست و سبابه خود استفاده کنید تا نخ را محکم نگه دارید تا 2 یا 5 سانت از آن بین انگشتانتان قرار گیرد.
- آن بخش میانی را بین دندان‌های خود هدایت کنید، نخ را به دور یک دندان بپیچید (به شکل C) و 7 تا 10 بار طول آن دندان را به بالا و پایین بمالید.
- حالا نخ را دور دندان مجاور بپیچید و این مراحل را تکرار کنید.
اگر نخ دندان نکشیده‌اید، ممکن است در چند روز اول مقداری خونریزی و ناراحتی وجود داشته باشد، اما باید برطرف شود.
چگونه می‌توان بوی بد دهان را از بین برد؟
بیشتر افراد می‌توانند با درمان بیماری زمینه‌ای از شر بوی بد دهان خلاص شوند که می‌تواند به سادگی بهبود روال بهداشت دهان و دندان باشد.
اگر بوی بد دهان مزمن به دلیل یک بیماری زمینه‌ای باشد، ممکن است آزمون و خطا وجود داشته باشد تا مشخص شود چه چیزی برای شما مفید است. دندانپزشک ممکن است نیاز به آزمایش داروهای مختلف یا تغییر دوزهای دارو داشته باشد. یا ممکن است بخواهند آزمایش‌های بیشتری برای تعیین علت دقیق انجام دهد.
آیا برای رفعه بوی بد دهان باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟
اگر بهداشت را به خوبی رعایت می‌کنید و همچنان بوی بد دهان دارید، با دندانپزشک خود مشورت کنید. برخی از افراد سریع‌تر از دیگران پلاک ایجاد می‌کنند و ممکن است نیاز به تمیز کردن مکرر داشته باشند. همچنین می‌توانید با یک پریودنتیست (متخصص بیماری لثه) ملاقات کنید تا ببیند بیماری لثه علت بوی بد دهان است یا خیر.
اگر دندانپزشک هیچ مشکلی برای سلامت دهان و دندان – مانند حفره‌ها یا بیماری لثه – پیدا نکرد، پزشک عمومی می‌تواند تشخیص دهد که آیا بیماری دیگری باعث ایجاد بوی بد دهان شده است یا خیر.
خلاصه
هالیتوزیس یک بیماری شایع است که می‌تواند باعث خجالت یا اعتماد به نفس پایین شود. اما بوی بد دهان چیزی نیست که از آن خجالت بکشید. این اغلب فقط روشی است که بدن به شما می‌گوید که چیزی کاملاً درست نیست. خبر خوب این است که معمولاً می‌توانید با درمان بیماری زمینه‌ای از شر بوی بد دهان خلاص شوید.
